Tiêu chuẩn ISO 16890 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 16890 là gì?

ISO 16890 là một tiêu chuẩn quy định các yêu cầu và quy trình đánh giá hiệu quả của hệ thống lọc không khí trong các hệ thống thông gió tổng thể, thay thế cho tiêu chuẩn EN 779.

Được phát hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn Hóa Quốc tế ISO, tiêu chuẩn này chính thức có hiệu lực từ tháng 8 năm 2018, thay thế Tiêu chuẩn Châu Âu EN 779 và ASHRAE 52.2 áp dụng tại Hoa Kỳ, nhằm mục đích tạo ra một tiêu chuẩn đồng nhất trên toàn cầu.

ISO 16890 được thiết kế để phản ánh hiệu quả lọc không khí trong điều kiện thực tế hơn bằng cách kiểm tra các bộ lọc ở các dải kích thước hạt rộng hơn. Tiêu chuẩn này phân loại các bộ lọc không khí thành 4 nhóm dựa trên hiệu quả lọc khi thử nghiệm trên 3 dải kích thước hạt bụi khác nhau, được đo bằng tỷ lệ phần trăm các hạt PM (PM10, PM2,5 và PM1) được lọc bởi bộ lọc.

Bên trong ISO 16890, bạn sẽ tìm thấy các yêu cầu, thông số và quy trình để đánh giá hiệu suất lọc trong quá trình thử nghiệm.

Tại sao sử dụng ISO 16890 thay thế cho EN 779?

Hạn chế của EN 779

Kể từ khi được công bố, tiêu chuẩn EN 779 đã đóng góp đáng kể vào việc nâng cao chuẩn chất lượng trong ngành công nghiệp lọc khí, cung cấp một phương pháp thống nhất để lựa chọn bộ lọc. Tuy nhiên, hiểu biết của chúng ta về không khí xung quanh đã phát triển đáng kể trong hơn 20 năm kể từ khi tiêu chuẩn này được công bố, và những hạn chế của EN 779 giờ đã trở nên rõ ràng và quá lớn.

Một trong những điểm yếu lớn nhất của tiêu chuẩn EN 779 là việc chỉ kiểm tra hiệu suất của bộ lọc đối với một kích thước hạt duy nhất - 0.4µm. Trên thực tế, các bộ lọc phải xử lý các hạt vật chất (PM - particulate matter) có kích thước và hình dạng đa dạng. Do đó, dữ liệu thu được từ các thử nghiệm phòng thí nghiệm tuân theo tiêu chuẩn EN 779 không đủ để đánh giá hiệu suất thực tế của bộ lọc không khí.

Tiêu chuẩn EN 779:2012 được sử dụng để phân loại các loại bộ lọc thô (G), bộ lọc trung cấp (M) và bộ lọc tinh (F), và sẽ được thay thế bằng tiêu chuẩn ISO 16890, với quá trình chuyển đổi dự kiến kéo dài trong vòng 18 tháng.

Tìm hiểu thêm: Tiêu chuẩn EN 779 là gì?

ISO 16890 khác như thế nào so với EN 779?

Sự khác biệt lớn nhất giữa ISO 16890 và EN 779 nằm ở cách tiếp cận đối với các phương pháp kiểm tra hiệu quả lọc và cách phân loại bộ lọc không khí.

• Về phương pháp kiểm tra lọc:

EN 779 đo hiệu quả của bộ lọc khí bằng cách thử nghiệm chỉ tập trung vào các hạt có kích thước 0.4µm. Trong khi đó, quy trình kiểm tra của ISO 16890 xem xét các hạt trong phạm vi từ 10µm đến 0.3µm. Bằng cách này, các bộ lọc được thử nghiệm theo ISO 16890 trong điều kiện gần giống với thực tế hơn.

• Về cách phân loại lọc:

Trong ISO 16890, bộ lọc không khí phải có khả năng bắt giữ tối thiểu 50% lượng hạt theo kích thước để tự phân loại cho một trong ba nhóm bụi mịn: PM10, PM 2.5 và PM1. Trong khi đó, EN 779 phân loại theo các cấp độ lọc (Classes), trong khi ISO 16890 phân loại theo các nhóm bộ lọc (Groups).

Quy trình đánh giá chất lượng lọc theo ISO 16890

Lọc khí được đánh giá chất lượng theo ISO 16890 như thế nào? Cùng tham khảo quy trình dưới đây:

Bước 1: Quy trình kiểm tra theo tiêu chuẩn ISO 16890 bắt đầu bằng việc đánh giá hiệu suất của bộ lọc không khí trong phạm vi kích thước hạt từ 0,3μm đến 10μm.

Bước 2: Bộ lọc sau đó được đưa vào môi trường chứa hơi isopropanol để loại bỏ tĩnh điện.

Bước 3: Sau khi loại bỏ tĩnh điện, bộ lọc được đánh giá lại với dải kích thước hạt từ 0,3μm đến 10μm.

Bước 4: Hiệu suất của bộ lọc được tính bằng cách lấy giá trị trung bình của hiệu suất từ hai lần kiểm tra. Đối với một số nhóm hạt PM, để đạt tiêu chuẩn phân loại theo ISO 16890, hiệu suất của bộ lọc cần đạt tối thiểu 50% cho cả lần lọc trước và lần lọc sau.

Bước 5: Các giá trị hiệu suất được phân loại vào các nhóm tương ứng theo tiêu chuẩn ISO.

Bước 6: Giá trị hiệu suất lọc được làm tròn xuống gần nhất với mức hiệu suất thấp nhất trong các nhóm phân loại của tiêu chuẩn ISO 16890.

Phân loại lọc theo ISO 16890

Theo tiêu chuẩn ISO 16890, bộ lọc được phân loại theo các Nhóm, đánh giá hiệu suất dựa trên khả năng bắt giữ các hạt có kích thước từ 0,3 đến 10 μm. Cụ thể:

• Nhóm bộ lọc PM 1 bao gồm các hạt có kích thước ≤1 μm.

• Nhóm PM 2.5 bao gồm các hạt có kích thước ≤ 2,5 μm.

• Nhóm PM 10 bao gồm các hạt có kích thước ≤10 μm.

Các kích thước hạt này đặt cơ sở cho 4 nhóm ISO 16890: ISO ePM1, ISO ePM2.5, ISO ePM10 và ISO Coarse, trong đó "e" là viết tắt của efficiency - hiệu suất.

Để được phân loại vào một nhóm hạt, bộ lọc phải có khả năng bắt giữ ít nhất 50% hạt trong phạm vi kích thước đó. Ví dụ, một bộ lọc được phân vào nhóm ePM1 phải giữ lại ít nhất một nửa lượng hạt bụi PM1 trong quá trình đánh giá ISO.

Bộ lọc bắt giữ ít hơn 50% bụi PM10 sẽ được phân vào nhóm Thô - ISO Coarse.

Không phải tất cả các sản phẩm trong một nhóm bộ lọc sẽ giống nhau. Trong tài liệu sản phẩm và báo cáo thử nghiệm, hiệu quả của bộ lọc sẽ được trình bày chi tiết cùng với nhóm.

Ví dụ, có thể có lọc ePM2.5 60% và lọc ePM2.5 85%.

Điều này đơn giản nghĩa là bộ lọc đầu tiên cung cấp hiệu suất 60% ở kích thước hạt PM2.5, trong khi bộ lọc thứ hai đạt hiệu suất 85% ở kích thước hạt PM2.5.

Hiệu suất được làm tròn đến gần nhất 5%, do đó, bạn sẽ không thấy bất kỳ sản phẩm nào được đánh giá như "ePM2.5 89%".

Để minh họa điều này, hãy xem xét một ví dụ về phân loại của một bộ lọc khí.

Ví dụ 1: Một bộ lọc khí có báo cáo hiệu suất trung bình như sau:

Đối với nhóm ISO ePM10 và ISO ePM2.5, hiệu suất tối thiểu (50%) của bộ lọc được đạt, nhưng không đạt nhóm ISO ePM1.

Do đó, bộ lọc có thể được phân vào nhóm ISO ePM10 và ISO ePM2.5.

Nếu lọc đạt hiệu suất 64% cho kích thước hạt PM2.5, thì giá trị này sẽ được làm tròn xuống 60%. Vì vậy, bộ lọc khí sẽ được chứng nhận là "Lọc ISO ePM2.5 60%", có nghĩa là có khả năng giữ lại 60% hạt có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 2.5μm.

Ví dụ 2: theo kết quả kiểm tra, một bộ lọc túi F8 được chứng nhận là "lọc ISO ePM1 70%", tức là có khả năng bắt giữ 70% hạt có kích thước 1μm.

Lợi ích của tiêu chuẩn ISO 16890

Cải thiện chất lượng không khí

ISO 16890 tập trung vào bộ lọc không khí thường được sử dụng trong các ứng dụng sưởi ấm, thông gió, và điều hòa không khí (HVAC), góp phần nâng cao hiệu suất lọc khí và cải thiện chất lượng không khí trong nhà trên toàn thế giới.

Tiêu chuẩn mới này góp phần nâng cao hiệu suất lọc khí, từ đó chất lượng không khí trong nhà (IAQ - Indoor Air Quality) được cải thiện.

Phản ánh sát thực tế nhu cầu sử dụng lọc

Tiêu chuẩn ISO 16890 phản ánh chặt chẽ hơn cách các bộ lọc được sử dụng trong môi trường thế giới thực.

Tiêu chuẩn ISO 16890 cung cấp một cái nhìn tổng quan và chặt chẽ hơn về cách các bộ lọc được sử dụng trong môi trường thực tế trên khắp thế giới. Trong khi môi trường ngày càng bị ô nhiễm và các hạt bụi có kích thước và hình dạng đa dạng, các tiêu chuẩn trước đó như EN 779:2012 gặp phải nhiều hạn chế trong việc đánh giá và kiểm tra hiệu suất của bộ lọc.

ISO 16890 đi sâu vào hiệu quả của việc bắt giữ các hạt bụi và liên quan đến ba loại hạt có kích thước khác nhau: ePM1, ePM2.5 và ePM10. Sự thay đổi trong tiêu chuẩn này cho phép người dùng bộ lọc lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu cụ thể của họ.

Lợi ích về sức khỏe

ISO 16890 nhấn mạnh vào việc cải thiện chất lượng không khí trong nhà, một yếu tố quan trọng đối với sức khỏe con người. Bằng cách nhận biết các hạt ePM1 trong không khí, tiêu chuẩn này hướng đến việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe.

ISO 16890 có thể là một tiêu chuẩn chung cho toàn cầu không?

Trước khi ISO 16890 được áp dụng, có hai hệ thống tiêu chuẩn phổ biến cho hệ thống thông gió chung, bao gồm tiêu chuẩn EN 779 ở châu Âu và tiêu chuẩn ASHRAE 52.2 ở Mỹ. (Ở các quốc gia châu Á, cả hai tiêu chuẩn này đều được sử dụng).

ISO 16890 đang tiến tới việc trở thành một tiêu chuẩn chung toàn cầu. Thực tế, nó đã thay thế EN 779 vào năm 2018 và dự kiến sẽ thay thế tiêu chuẩn ASHRAE 52.2 trong tương lai.

Hiện tại, ISO 16890 chỉ ảnh hưởng đến các quốc gia áp dụng tiêu chuẩn EN 779, trong khi các khu vực sử dụng tiêu chuẩn ASHRAE vẫn giữ nguyên. Các cuộc thảo luận về việc áp dụng ISO 16890 vào các thị trường này đang diễn ra, với mục tiêu tạo ra một tiêu chuẩn toàn cầu và mở ra cơ hội phát triển thương mại toàn cầu.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiện chưa có bảng chuyển đổi trực tiếp giữa các cấp độ lọc theo EN 779 và các nhóm lọc theo ISO 16890. Hai tiêu chuẩn này sử dụng phương pháp kiểm tra và đánh giá lọc khác nhau, do đó việc so sánh trực tiếp giữa chúng không đơn giản.

ISO 16890 có thể thay thế tất cả các tiêu chuẩn lọc khí khác được hay không?

Không, ISO 16890 chỉ áp dụng cho các ứng dụng thông gió chung. Vì vậy, các loại bộ lọc hiệu quả cao hơn như bộ lọc EPA, HEPA và ULPA được phân loại theo tiêu chuẩn EN 1822 không bị ảnh hưởng bởi ISO 16890.

Vì vậy các bộ lọc hiệu quả cao hơn được phân loại theo EN 1822 - chẳng hạn như bộ lọc EPA, HEPA và ULPA - không bị ảnh hưởng bởi tiêu chuẩn ISO 16890.

Xem thêm: Điểm khác biệt giữa HEPA và ULPA